«نماینده» - علیرضا زاکانی دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی با حضور در برنامه تلویزیونی «توقف ممنوع» به سوالاتی درباره فساد اقتصادی پاسخ داد که بخش‌هایی از این مصاحبه به شرح زیر است:

-بستری فراهم شده که عده ای آمدند از آن نامناسب نهایت سوء استفاده را می کنند و کارشان را هم انجام می دهند. تعدادشان هم زیاد شده و با هم بده و بستان دارند. این شبکه خودش را پیدا کرده و به دنبال غارت هستند و می خواهند آسیب بزنند. معتقدم سیستم ما ایراد دارد اما مشکل این است که اراده ای برای برخورد با اسن اشکال‌ها وجود ندارد.

-ما سیستم و بستری را فراهم کرده ایم که نشات گرفته اس که مدل های شفاف سازی را دنبال می کنند اما ما جنبه نظارت را در نظر نداریم. ما فرم ناقصی را داریم. افرادی هم که در این سیستم سمتی دارند، همین راه را می روند و در مسیر دچار روزمرگی می شوند.

-روی صحبتم با همه مسئولین کشور است. هر کسی نقشی را ایفا می کند اما عمده دستگاه اجرایی، قوه قضایی و مقننه هستند.

-برای برخورد با این شیوه و شرایط ما باید دایره برخوردها را حداقل کنیم و از کسانی شروع کنیم که بیشترین وابستگی را به قدرت دارند و خطا هایشان به واسطه جایگاه شان کمتر دیده می شود.

-دولت از دولت، مجلس از مجلس و دستگاه قضایی هم از خودش شروع کند و دنبال کنند ببینند چه کسی بیشترین قدرت را دارد و از آن شروع کنند. ضعیف کشی نکنند. نباید از افراد قدرتمند چشم پوشی کنیم چرا که امید افراد پایین تر را می کشد.

-معتقدم باید رویه را عوض کنیم و از افراد بزرگ تر شروع کنیم. باید به ریشه های اصلی توجه کنیم و بعد به حواشی و فساد های کوچک تر برویم چرا که مسئولین را از فساد اصلی دور می کند.

-سال ۸۳ وقتی وارد مجلس شدم، متوجه شدم در مواجه با قاچاق کل سیستم کشور بسیج شده و می خواهند کار جدی را انجام دهند. بعد از بررسی اعداد و ارقام این موضوع، با نامه ای مواجه شدم که از وزارت خانه مسئول برخورد با این فساد صادر شده بود. نامه از این قرار بود که یک از قاچاقچیان را به مبلغی معادل چهار برابر بودجه کشور در شش ماهه اول سال برای مبارزه با قاچاق متهم کرده بودند. معاون وزیر سال ۸۳ گفته جلوی این قاچاقچی را بگیرند؛ آن هم برای یک جرم. یکی از جرم هایش این بود که مواد ۱۲ ماه تاریخ مصرف گذشته را ۲۴ ماه بعد استفاده کرده بود.

-گمرک هم از این قاچاقچی شکایت کرده بود. ابتدای سال ۸۳ نامه دوم آمده بود که راه نشان داده بود که چطور می توانند شکایت شان را پس بگیرند. معاون وزیر فکر کرده بود آن قاچاقچی منتصب به یک جریان سیاسی کشور است که می تواند به ضررش باشد. این را به وزیر گفتم و وزیر در عین تعجبم گفت این از جناح شماست و به همین خاطر بخشیده است. بعد هم وزیر آمد مجلس و محکوم شد. وزیر بعدا هم گفت حرف شما درست است اما نمی توانم آن را جا به جا کنم. این موضوع یک فاجعه است. شش ماه مسئولان کشور دودنگی می کند اما قانون اجرا نمی شود.

-به یاد دارم که اولین سفر استانی آقای احمدی نژاد در تهران بود و از نمایندگان هم در این سفر دعوت شد. درباره ساخت و ساز های منطقه لواسانت هم گزارشی آماده شده بود. آنجا رییس جمهور به وزیر کشور گفتند امشب بولدوزر را ببرید و خراب کنید. بعد از یک فُرجه دیگری تاکید کردند که این کار را انجام بدهند. من گفتم خواهش می کنم امشب این کار را نکنید؛ چون همین الان وزیر کشور دستور انجام این را می دهد. امشب بروید ببینید که این املاک وابسته به چه کسانی است. اگر امشب فقط این املاک را خط بیاندازید خودشان می روند.

-منطق مواجهه با مفاسد اقتصادی باید تغییر کند. باید شفافیت وجود داشته باشد و اگر کسی هم خطا کرد از ابتدا برخورد کنند.

-سال ۸۰، رییس جمهور وقت و رییس قوه قضاییه به رهبر معظم انقلاب نامه زدند و گفتند که ستاد مقابله با مفاسد اقتصادی را راه انداخته اند. حضرت آقا هم در نامه گفتند الویت باید دستگاه قضایی، مقننه و دستگاه اجرایی باشد. سوال من این بود که چرا بعد از این ابلاغ، شرایط و چارچوب های نظارتی سابق را برچیدند؟ حضرت آقا گفتند اگر درست بخورد کنید، صدای مفاسد هم در می آید. معتقدم ساختار کشور به شکلی است که افراد خادم وجود دارد.

-وقتی فساد در جایی لانه می کند و توسعه می یابد، آبروی همه را می برد.

-مفسدین اقتصادی بزرگ زرنگ هستند و می دانند کجا سرشان را روی بالشت بگذارند. سیستم معیوبی که در کشور ما وجود دارد، پیشگیری نمی کند. باید قبل از ابتلا وارد عمل شد. دیگران هم زرنگ هستند و از این بستر استفاده می کنند و کشور را به فساد مبتلا می کنند. باید آن بستر اصلاح شود. هم باید با مفسد برخورد شود و هم با کسانی که این زمینه را فراهم می کنند.

-مجلس شورای اسلامی اگر در مختصاتی که باید بایستد، خیلی ها در کشور حساب کار دستشان می آید. یعنی مسئولان خودشان را درگیر کاری نکنند که پوچ است.

-بعضی از همین مسئولان پاک و منزه، برداشت غلط دارند. آن ها فکر می کردند فساد بزرگ، فرد خاطی است و فساد بزرگ تر مبلغی است که احتمالا از کشور خارج می شود اما این برداشت غلط بود. طبق بیانات رهبر معظم باید با تمام قوا با مفسدین برخورد کنیم. در واقع منظورم از پاک و منزه این است که حال و حوصله درگیری در مسائل را ندارند. در همان پرونده قاچاقچی که معاون وزیر اطلاعات هم در آن نقش داشت، قاچاقچی مربوطه به سراغم آمد و از من خواست که درگیر این پرونده نشوم.

-در همان سالی که نماینده مجلس شدم، گفتند بیست سال است که وزیر اطلاعات برای پاسخگویی به مجلس نیامده و بهتر است شما هم این کار را نکنید. ما گفتیم فساد، فساد است و باید جواب بدهد.

-شبی که قرار بود پرونده را برگزار کنند، مدیرکل وزارت اطلاعات گفت مجلس ششم اهل معامله بود، چرا شما معامله نمی کنید! گفتم ما هم معامله می کنیم. شرطم این است که فردا صبح بیایی و بگویی قیمت دین من چقدر است؟ او را بعد از این حرف از اتاقم بیرون انداختم.

-در مقطعی روی همین محمدرضا خاوری (مدیرعامل اسبق بانک ملی که از متهمان پرونده فساد ۳۰۰ هزار میلیاردی به شمار می رود و در حال حاضر به خارج از کشور فرار کرده است) حساس شدیم. قبل از علنی و انجام شده اختلاس، آقای نکونام، رییس وقت کمیسیون اصل نود، نامه زدند که این اتفاق در حال رخ دادن است و ما هم روی خاوری حساس شده بودیم. برخی از نمایندگان گفتند که او فرد خوبی است چرا روی او حساس شده اید. در این شرایط اگر کسی هم بخواهد کار کند آنقدر برایش واسطه می سازند که فرد بیخیال شود. این یک عیب برای مسئولان کشور است که به اعتنای رجوع دیگران راضی می شوند.

-بی تعارف، درد امثال من این بوده که اگر کسی از جناج یا گروه ما تخلف کند، باید بدتر برخورد کنیم. من همیبشه گفتم کسی که می گوید متعلق به جناحی است باید دو تا چوب بیشتر بخورد.

-هیچ وقت از تخلف هم جناحی هایم نگذشته ام. در این مسیر تهدید وجود دارد اما معتقدم که اگر می خواهیم اثرگذار باشیم باید محکم برخورد کنیم.

-رویکردها در هر دولت متفاوت است. بعضی ها بی دقتی کردند و بستر فساد را ایجاد کردند و بعد کشور مانند قراردادهای نفتی گرفتار شد. فسادها با هم متفاوت بود و دولت ها هم با هم فرق داشتند اما من معتقد بودم فساد در هر کجا باشد باید برخورد کنیم.

-عزیزترین افراد در وزات اطلاعات هستند و تخلف آن ها در مسئله قاچاق برایم بسیار عجیب بود. آن ها مسئول برخورد بودند و از این جهت اهمیت داشت مگر نه مبلغ تخلف به یک قرارداد نفتی نمی رسید. بزرگ ترین تخلف و اختلاص قراردادهای نفتی و پرونده سایپا بود.

-ایجاد زمینه شفافیت در جامعه می تواند کمک حال باشد. مجموعه های موفق در دنیا سیستم و فرهنگ برخورد با فساد را پیاده کرده اند. مثلا قبل از آن ایجاد تعامل میان دستگاه های مرتبط است. مجموعه های مختلف که در دولت وجود دارد، کنار هم قرار بگیرند و اطلاعات موجود درباره خطاهای موجود را در اختیار هم قرار بدهند. آن موقع راحت تر می شود برخورد کرد.

-در کمیسیون اصل نود از سازمان های مختلف دعوت می کردیم و بعضی مواقع ۲۰، ۳۰ نفر از مسئولین که کنار هم جمع می شدند می گفتند برای اولین بار است که کنار هم درباره یک موضوع صحبت می کنیم.

-دستگاه های موجود باید در مواجهه با فساد تشریک مسائل کنند. این موضوع الان هست اما ضعیف است. اکثر مسئولان کشور اشکال ندارند اما بخشی در تخفات صورت گرفته اغماض می کنند و دیگران از زمینه چشم پوشی و حجب و حیا وارد می شوند.

-وقتی الان را با قبل از انقلاب مقایسه می کنم، می بینم قبل از آن یک حکومت فاسدی بود و فساد برای عناصر در قدرت، ویژگی ماندگاری بود. این بعد از انقلاب فرو ریخت. برخورد با فساد در دستور کار بعد از انقلاب بود اما کم کم یک فکری ایجاد شد که فرقی بین حیف و میل قائل شوند. این موضوع دو سال پیش در مجلس توسط یکی از نمایندگان گفته شد. گفت شما چرا دائم به میل ها می چسبید، به حیف ها هم بچسبید. منظورشان این بود که اگر کسی بیت المال را میل کرد، قابل اغماض است.

- آدمی که بیرون ۵۰ میلیون می گیرد و در یک جا ۵ میلیون می گیرد خارج از دو حالت نیست. یا فرد از خود گذشته ای است که من بسیار دیده ام. آن ها عشق شان این است که به مردم کمک کنند. یا فردی است که ریگی در کفشش دارد و ۵ میلیون می گیرد برای ۵۰۰ میلیون کارسازی می کنند. این جاست که افراد باید زیر ذره بین قرار بگیرند و آبروی مسئولان را نبرند.

-بزرگ ترین صیانت کننده ما کسی است که در درون ما قرار دارد.